Σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινάει η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ;

​Πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν υπάρχει η ιδανική στιγμή για να μάθουν στο παιδί τους για το σεξ και αν αυτό θα έχει επιπτώσεις στο παιδί σε όσον αφορά στην μετέπειτα σεξουαλική του ζωή. Ιδανική χρονική στιγμή δεν υπάρχει, διότι το ίδιο το παιδί θα μας κατευθύνει με την εγγενή περιέργειά του.

Ακόμη και στα 2 ή 3 του χρόνια, ένα παιδί διακατέχεται από έντονη περιέργεια για το πώς γεννιούνται τα μωρά. Στις ηλικίες αυτές καλό είναι να απαντάμε στην συμβολική γλώσσα του παιδιού, με απλοϊκό και ταυτόχρονα συγκεκριμένο τρόπο. Λ.χ. ότι η κοιλιά της μαμάς είναι ένα ζεστό σπιτάκι μέσα στο οποίο μεγαλώνει το μωρό μέχρι να έρθει στον κόσμο και σε αυτό βοηθάει και ο μπαμπάς για να γίνει.

---

​Από το δημοτικό το παιδί θα λαμβάνει ερεθίσματα τόσο από την επαφή με το δικό του σώμα όσο και με τους συμμαθητές του, οπότε τότε περνάμε το μήνυμα ότι οι ερωτικές περιπτύξεις είναι κάτι φυσιολογικό που γίνεται στην (προ-) ενήλικη ζωή και επ’ ουδενί δεν είναι κακό ή ντροπή.

Η έκθεση του γυμνού σώματος από τον γονιό προς το παιδί θα πρέπει να γίνεται με όρια (ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τον γονιό του αντίθετου φύλου) ενώ στο παιδί λέμε ότι το γυμνό είναι προσωπικό, αλλά ταυτόχρονα το αφήνουμε ελεύθερο να εκφράζεται με το σώμα του δίχως να τον ενοχοποιούμε. Π.χ. είναι επιλογή του να φοράει ή όχι σουτιέν στο μαγιό της παραλίας ένα κοριτσάκι ανάλογα με το πόσο άνετα αισθάνεται.

Στην εφηβεία οι συζητήσεις μπορούν να γίνονται ανοικτά και σε βάθος, δίχως όμως ο έφηβος να νιώσει πίεση και να περιλαμβάνουν ενημέρωση για το AIDS, μεθόδους αντισύλληψης, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα αλλά και ενημέρωση γύρω από τις συναισθηματικές διαστάσεις των ερωτικών σχέσεων.

Τι κινδύνους ενέχουν οι συζητήσεις γύρω από το σεξ; Πώς μπορούμε να δώσουμε τις καταλληλότερες απαντήσεις ως γονείς;

H πρόωρη έναρξη συζητήσεων δεν αυξάνει την πιθανότητα ένα παιδί να ξεκινήσει πρόωρα την σεξουαλική του ζωή, σε αντίθεση με τον φόβο πολλών γονιών. Ένα καλά ενημερωμένο παιδί που νιώθει καλά με το σώμα του και τη σεξουαλικότητά του είναι πιθανότερο να κάνει υγιείς σχέσεις και να λειτουργήσει με υπευθυνότητα μέσα σε αυτές στο μέλλον.

Ως γονείς θα πρέπει να κερδίσετε την εμπιστοσύνη του παιδιού σας και να το αποδεχτείτε το ίδιο αλλά και την περιέργειά του δίχως όρους και προϋποθέσεις για οποιοδήποτε θέμα σας ρωτήσει.
Αποφύγετε να προβάλετε στο παιδί δικούς τους σας φόβους ή ταμπού για το σεξ, πράγμα που θα το μπερδέψει και θα το ενοχοποιήσει στην πορεία.

Μην αφήνετε αναπάντητα ερωτήματα ώστε να μην ψάξει αλλού για απαντήσεις και προσπαθήστε να προσαρμόζετε πάντα αυτά που λέτε στην γλώσσα της ηλικίας του παιδιού αλλά και στην προσωπικότητά του. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έχει τους δικούς του ρυθμούς τους οποίους οφείλετε να σεβαστείτε.

Να είστε συνεπείς ως γονείς μεταξύ σας ως προς τα μηνύματα που του δίνετε δίχως να πέφτετε στην παγίδα τις διπλότητας και της αντιφατικότητας.

Οι πιο συχνές και ουσιαστικές ερωτήσεις που μας απευθύνουν οι γονείς περιγράφονται στη συνέχεια και αποτελούν τα πρώτα βήματα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών.

•Για ποια θέματα πρέπει να του μιλήσω πρώτα; 
Οι διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα αποτελούν ίσως το πρώτο θέμα συζήτησης με το παιδί σας που θα πρέπει να διασαφηνιστεί. «Πως διαφέρουν τα κορίτσια από τα αγόρια;». Μόλις αυτό γίνει κατανοητό από το παιδί, η αμέσως επόμενη απορία του συνήθως είναι «μαμά πως γίνονται τα παιδιά;». Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά γίνονται συχνός εφιάλτης για τον νεαρό γονιό που έχοντας να διαλέξει ανάμεσα στον «πελαργό» και στην πραγματικότητα πολλές φορές διαλέγει το πρώτο. Όταν όμως αποφασίσει το δεύτερο είναι σημαντικό πάντα να λάβει σοβαρά υπόψη την ηλικία και το επίπεδο ωριμότητας του παιδιού του.

•Πόσα να πω; 
Το παιδί δεν χρειάζεται υπερβολικά πολλές πληροφορίες και επεξηγήσεις που ούτως ή άλλως θα το μπερδέψουν και δεν θα είναι δυνατό να τις κατανοήσει. Οι απαντήσεις πρέπει να είναι σύντομες και στοχευμένες στην ερώτηση που απευθύνει το παιδί.

•Πότε να κάνω τη «μεγάλη κουβέντα»; 
Όσο πιο νωρίς γίνει η πρώτη συζήτηση γονιού και παιδιού γύρω από σεξουαλικά θέματα τόσο πιο άνετοι θα αισθάνονται οι γονείς αλλά και το ίδιο. Έτσι, το παιδί όταν μεγαλώσει θα νιώθει την ασφάλεια να απευθυνθεί σε εσάς με ανάλογες ανησυχίες. Επομένως, η «μεγάλη κουβέντα» δεν θα είναι μία αλλά πολλές μέσα στα χρόνια που θα ακολουθήσουν ανάλογα με το τι ζητάει η κάθε περίοδος η οποία διανύει. Μπορούμε να ξεκινήσουμε να μιλάμε στο παιδί από την ηλικία των τεσσάρων έως έξι χρόνων ή ακόμα να του δείξουμε βιβλία με απλές εικόνες που δείχνουν τις ανατομικές διαφορές των δύο φύλων. Στην ηλικία των έξι ετών το παιδί είναι χρήσιμο να ενημερώνεται με επιστημονικό και προσαρμοσμένο στην ηλικία του τρόπο για την ανατομία και τη φυσιολογία των γεννητικών του οργάνων, τη σημασία τους, τη φροντίδα τους, τη μοναδικότητα του σώματός του, τις ομοιότητές και διαφορές των δύο φύλων. Όσο θα μεγαλώνει το παιδί οι ερωτήσεις θα γίνονται όλο και πιο «δύσκολες». Ο γονέας θα πρέπει να απαντήσει σε θέματα όπως η περιγραφή της σεξουαλικής επαφής, η περίοδος στο κορίτσι, η ονείρωξη, ο αυνανισμός, η αντισύλληψη.

•Γιατί πρέπει να είμαι εγώ αυτός που πρέπει τον ενημερώσω; 
Όταν βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση αξίζει να θυμόμαστε ότι τα θέματα αυτά θα τα πληροφορηθεί κάποια στιγμή το παιδί από παρέες, τηλεόραση και φυσικά το ίντερνετ. Όταν τα επικοινωνήσουμε εμείς στο παιδί μας, ουσιαστικά βάζουμε την σφραγίδα της εγκυρότητας και της αλήθειας των πληροφοριών αυτών χωρίς το παιδί να αμφιταλαντεύεται για το ποια είναι η αλήθεια ή να παραπληροφορείται από διάφορα προγράμματα της τηλεόρασης και του διαδικτύου. Άλλωστε για κάθε παιδί, ο γονιός είναι αυτός που αποτελεί την πιο αξιόπιστη πηγή για το ίδιο. Εμείς το μόνο που μένει να κάνουμε είναι να επιβεβαιώσουμε την προσδοκία του αυτή.

•Τι πρέπει να γνωρίζω; 
Για να είναι εφικτή όμως η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι απαραίτητη προϋπόθεση ο ίδιος ο γονέας να έχει επαρκείς γνώσεις σεξουαλικής αγωγής. Η δική του σωστή ενημέρωση και γνώση αποτελεί ευθύνη που φέρει σήμερα ο πιο συνειδητοποιημένος γονέας για να επικοινωνήσει την αλήθεια στο παιδί του. Για παράδειγμα, μια μητέρα η οποία δεν γνωρίζει ακριβώς τη φυσιολογία των γεννητικών της οργάνων είναι λογικό να αισθάνεται αμήχανα να μιλήσει για αυτό στην κόρη της. Επίσης ένας πατέρας που ενοχοποιεί τον αυνανισμό θεωρώντας τον κάτι παθολογικό, είναι φυσικό να μην μπορέσει να ανταποκριθεί στο κάλεσμα του γιου του για βοήθεια όταν εκείνος περάσει το κατώφλι της εφηβείας. Τα παιδιά διαισθάνονται πότε οι γονείς τους νιώθουν άβολα με κάτι. Αν αντιληφθούν επομένως κάτι τέτοιο, τότε είναι πολύ πιθανό να μην εκφράσουν ανοιχτά μελλοντικές απορίες τους ή ακόμα και να θεωρήσουν ότι «το σεξ είναι κάτι που κάνει την μαμά και τον μπαμπά να νιώθουν άβολα, άρα θα είναι κάτι κακό».


Πηγές: ygeia.tanea.gr,
Medical news.gr